Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2014

Ο "Λειδινός" και το τέλος του καλοκαιριού.

  Το τέλος  του καλοκαιριού σηματοδοτεί η εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού. Στην Παλαιά Χώρα της Αίγινας αυτό το "τέλος" και την απαρχή του φθινοπώρου την εόρταζαν με ένα διαφορετικό τρόπο. Με το έθιμο του "Λειδινού" που γινόταν του Σταυρού στις 14 Σεπτέμβρη και  συμβόλιζε το τέλος των εργασιών του καλοκαιριού αλλά και των μικρών και μεγάλων απολαύσεων του. Για το έθιμο αυτό έχουν γράψει πολλοί λαογράφοι και ιστορικοί της Αίγινας. Στην ουσία πρόσκειται για ένα "ελαφρώς" φαλλικό έθιμο που έλκει την καταγωγή του από την αρχαία Ελλάδα. Μετά  την ερήμωση της Παλαιάς Χώρας το έθιμο συνεχίστηκε στην Κυψέλη της Αίγινας. Στην αναβίωση του συνέβαλε η λαϊκή ποιήτρια Ασπασία Γκία που εικονίζεται στη φωτογραφία. 
Πρόκειται για αναβίωση ενός αρχαίου εθίμου που συμβολίζει το τέλος της καρποφορίας και την προετοιμασία της γης να δεχθεί στα σπλάχνα της τους νέους σπόρους. Οι νέοι σπόροι θα κοιμηθούν βαθιά, θα πέσουν σε λήθαργο, σε ένα φαινομενικά βαθύ θάνατο, αλλά την Άνοιξη θα γίνει το θαύμα και θα αναστηθούν, θα ξεπροβάλλουν στον ήλιο, θα μεγαλώσουν, θα αναπτυχθούν και θα χαρίσουν και πάλι τους καρπούς τους στους ανθρώπους που κόπιασαν να τους σπείρουν και να τους φροντίσουν όλον αυτόν τον καιρό.
     Σύμφωνα με την παράδοση Λειδινό στο γλωσσάρι του γλωσσικού ιδιώματος της Αίγινας είναι το Δειλινό, δηλαδή το μικρό γεύμα που κατά το δειλινό έτρωγαν όσοι ασχολούνταν με τις γεωργικές εργασίες, ένα γεύμα απλό και λιτό που πάντα συνοδευόταν και από λίγο κρασί.Σύμφωνα με το έθιμο του Λειδινού οι γυναίκες κατασκευάζουν ένα ανδρικό ομοίωμα νέου αγρότη από άχυρα. Το κεφάλι του το κατασκευάζουν από Αιγινίτικο παραδοσιακό κανάτι που το ζωγραφίζουν με ανδρικά χαρακτηριστικά. Στολίζουν τον υποτιθέμενο νεκρό με άχυρα, λουλούδια, αρωματικά φυτά, του φορούν και τραγιάσκα αφού είναι αγρότης.Ξαπλώνουν το νεκρό σε τραπέζι ή τάβλα, του αφιερώνουν διάφορους σπόρους σπαρμένους πρόχειρα, παρόμοιους με τους κήπους του Αδώνιδος, του αφιερώνουν και κάθε είδους αγροτικά εργαλεία, πλεκτά καλάθια κ.λπ. Γύρω υπάρχουν μικρά παιδιά που κρατούν καλάμια που συμβολίζουν τις λαμπάδες. Γύρω του τοποθετούν κόλλυβα και οι γυναίκες τον μοιρολογούν. Αρχικά μόνο μοιρολογούσαν. Αργότερα υπήρξε και στιχομυθία μεταξύ του χορού όπου ρωτάνε