Δευτέρα 18 Μαρτίου 2024

Ο Ύδρας Εφραίμ στον κατανυκτικό εσπερινό της συγνώμης στην Αίγινα.

Χοροστατούντος του Σεβ. Μητροπολίτη Ύδρας κ. κ. Εφραίμ τελέσθηκε το απόγευμα  της Κυριακής της Τυρινής ο εσπερινός  της συγνώμης στον Μητροπολιτικό Ναό της Αίγινας. Ο εσπερινός αυτός ονομάζεται της "συγνώμης" διότι στο τέλος όλοι οι πιστοί και οι ιερείς ζητούν συγχώρεση ώστε να ξεκινήσουν τον αγώνα της Σαρακοστής.

Μέσα σε έναν κατάμεστο ναό και με την παρουσία όλων των ιερέων της Αιγίνης και του Πρόεδρου του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Φ.Τζίτζη, ο Σεβασμιότατος άδραξε την ευκαιρία να μιλήσει για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή ως μια ευκαιρία πνευματικής οικοδομής και επανατοποθέτησης του ανθρώπου απέναντι στο Θεό, στους άλλους και τον εαυτό του.

Ιδιαίτερη αναφορά  έκανε στο θέμα  της ευθύνης του καθενός μας απέναντι στην κοινωνία και στον συνάνθρωπο, ως δείγμα υγιούς πνευματικής ζωής του ανθρώπου που ζει "εν Χριστώ" και "κατά Χριστόν".

Στο τέλος  του Εσπερινού ο Σεβ. κ.κ. Εφραίμ μοίρασε σε όλους τους πιστούς από ένα αντίτυπο της Καινής Διαθήκης.
Φωτογραφίες: Γραφείο Τύπου Ιεράς Μητροπόλεως Ύδρας.





 

Ο χαρταετός της Καθαράς Δευτέρας.

 

     
  Όλο και λιγοστεύουν οι χαρταετοί στον ορίζοντα. Όλο και λιγότερα παιδιά ασκούν αυτό το παραδοσιακό έθιμο συνυφασμένο με την ημέρα. 
Κι όμως η  φετινή Καθαρά Δευτέρα προσφέρεται για πέταγμα χαρταετού. Είναι φωτεινή και αισιόδοξη. Δεν μοιάζει με αυτές  των προηγούμενων χρόνων που ήταν μουντές και ίσως λίγο απόκοσμες, χωρίς συναθροίσεις αλλά με απαγορεύσεις και μέτρα.
 Όπως και να έχει όμως θα είναι πάντα μια ιδανική ημέρα  για όσους βρίσκονται στην ύπαιθρο χώρα. Ιδανική όμως και για το έθιμο  των χαρταετών.
   Η Καθαρά Δευτέρα των χαρταετών. Έτσι όπως η γνήσια ελληνική παράδοση μας έχει μάθει.
   Ας ελπίσουμε να δούμε στον ουρανό πολύχρωμους αιτούς, χάρτινους καμαρωτούς. Να ακούγεται το πέταγμα  τους και η ουρά να κάνει τσαλίμια. Και αν  τους αντικρίσουμε θα καταλάβουμε πως το σπάγκο από την καλούμπα  τον κρατούν παιδιά που ακόμα συνεχίζουν μια μεγάλη παράδοση, έτσι όπως η λαογραφία μας μαρτυρεί. Πίσω από αυτά  τα παιδιά υπάρχουν γονείς και δάσκαλοι που μιλούν στα παιδιά  τους και τα μυούν στην ελληνική ζωή.

     Ας θυμηθούμε όμως σήμερα  έναν παλιό χαρταετό. Αυτόν του θρυλικού Μίμη και του Ρήγα από τα παλιά αναγνωστικά του Δημοτικού.
   Γενιές πολλών παιδιών μεγάλωσαν με το παλαιό αναγνωστικό στο οποίο θριάμβευε το περήφανο πέταγμα του αετού του Μίμη. Ο Μίμης αδιαφιλονίκητος ήρωας του παλαιού αναγνωστικού με το ριγέ μπλουζάκι και το κοντοκουρεμένο κεφάλι στο πλευρό της αδελφής του της Άννας, χαίρεται την Καθαρά Δευτέρα από την Αθηναϊκή ταράτσα του σπιτιού.
   Με αυτές τις εικόνες τα μικρά παιδιά μάθαιναν τα πατροπαράδοτα έθιμα της Καθαροδευτέρας έχοντας σαν πρότυπο το Μίμη και την παρέα του. Ο χαρταετός αναπόσπαστη ψηφίδα της ημέρας. ένα έθιμο μια συνήθεια που έφερνε πολύ κοντά τον πατέρα με το γιο, τον παππού με τον εγγονό μέρες πριν, όταν θα έπρεπε να φτιαχτεί ο αετός να μετρηθούν καλά τα ζύγια και να έχει σωστό μήκος η ουρά.
   Στο ακόμα πιο παλιό αναγνωστικό ο πρωταγωνιστής είναι ο Ρήγας και η γιαγιά που καμαρώνει το κατόρθωμα του εγγονού αλλά και η Χιόνια, η γάτα.
Η ελληνική οικογένεια σε απαρτία, μαζί με τα οικόσιτα ζώα. Όλα ανθρώπινα, γήινα, φυσιολογικά, ελληνικά και πατροπαράδοτα.
   Αυτή είναι η Ελλάδα μας.
 Ας  ευχηθούμε οι χαρταετοί της ψυχής μας να πετάνε πάντα ψηλά. Καλή ΣΑΡΑΚΟΣΤΉ.

 

Η χειροποίητη "Κυρά Σαρακοστή".

                                                   

 Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ανοίγει σήμερα και αποτελεί μια περίοδο 49 ημερών για την ακρίβεια (7 εβδομάδες) που μας οδηγεί στην Ανάσταση και το Πάσχα.

Ένα  όμορφο πάντρεμα της Εκκλησιαστικής ζωής των ημερών αυτών και της λαογραφίας αποτελεί το σχέδιο  της  "κυράς  Σαρακοστής" που φτιάχνουν σε πολλά μέρη της πατρίδας μας και που τα τελευταία χρόνια έχει ανακάμψει στις  σχολικές αίθουσες όπου πολλοί εκπαιδευτικοί στα  Δημοτικά  Σχολεία και στα Νηπιαγωγεία προτρέπουν τους μαθητές  να ζωγραφίσουν το σχέδιο αυτό.

  Οι περισσότεροι  γνωρίζουν την κυρά Σαρακοστή από  το σχέδιο. Ωστόσο σε πολλά  σημεία  της Ελλάδας ζυμώνουν την "κυρά Σαρακοστή". Είναι μια νηστήσιμη συνταγή  των ημερών στην οποία  τα τελευταία χρόνια επιδίδονται ακόμα και φημισμένοι σεφ.

 Η κυρά Σαρακοστή είναι ένα πολύ πετυχημένο σχέδιο που πηγάζει μέσα από τη λαογραφία μας και ευτυχώς αναβιώνει και σήμερα μέσα από τις σελίδες πολλών καινούργιων βιβλίων, αλλά διδάσκεται σαν εργασία - χειροτεχνία - κατασκευή σε πολλά σχολειά.


  Αναπαριστά μία γυναικεία μορφή η οποία στην ποδιά της έχει ζωγραφισμένα τα φαγώσιμα των ημερών της Σαρακοστής. Εκτός από τις λαγάνες τα θαλασσινά σε πολλές ζωγραφιές υπάρχουν ακόμα και χαρταετοί. Η φορεσιά θυμίζει παραδοσιακή στολή η οποία προσαρμόζεται από περιοχή σε περιοχή. Έντονο παραμένει το σύμβολο του Σταυρού που χαρακτηρίζει όλη την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Σε όλες τις απεικονίσεις από το πρόσωπο απουσιάζει το στόμα. Αυτό δηλώνει ότι αυτή την περίοδο ο καλός χριστιανός εκτός από τα πολλά λόγια θα πρέπει να προσέξει όχι μόνο τι μπαίνει από το στόμα του (νηστεία) αλλά και τι βγαίνει από αυτό (καταλαλιά) άσχημες κουβέντες, προσβλητικές ακόμα και βρισιές. Συνιστάται η σιωπή.
   Τέλος τα πόδια  της κυρά  Σαρακοστής είναι επτά, όσες και οι εβδομάδες της. Μόλις τελειώσει η κάθε βδομάδα , η νοικοκυρά έκοβε το ένα πόδι. έτσι το σχέδιο αυτό λειτουργούσε και ως μικρό ημερολόγιο.

    Το σχέδιο της Σαρακοστής  το έφτιαχναν πάντα τα μικρά παιδιά  στο σπίτι, ιδιαίτερα τα κορίτσια με οδηγίες  της μητέρας ή της γιαγιάς, ενώ τα αγόρι ασχολούνταν με την κατασκευή του αiτού πάντα με τις υποδείξεις και τη βοήθεια του παππού ή του πατέρα. 

Την κυρά Σαρακοστή την συναντάμε επίσης πάνω σε κεντήματα, τραπεζομάντηλα και πετσέτες. Σήμερα είναι πολύ διαδεδομένο και φιλοτεχνείται σε πολλά σχολεία και αυτό δημιουργεί μεγάλες ελπίδες για τη συνέχιση της όμορφης αυτής παράδοσης.


Κυριακή 17 Μαρτίου 2024

Το τελευταίο αυγό: "Με αυγό θα το βουλώσεις και με αυγό θα ανοίξει"

                                         

"Με αυγό θα το βουλώσεις και με αυγό θα ανοίξει"

Σύμφωνα με μια παλιά παράδοση το τελευταίο πράγμα που έτρωγαν οι παλαιοί Αιγινήτες πριν ξημερώσει η Καθαρά Δευτέρα, πρώτη ημέρα της Μεγάλης  Τεσσαρακοστής, ήταν ένα  αυγό. Έλεγαν λοιπόν χαρακτηριστικά ότι με αυγό βουλώνουμε  το στόμα  μας γιατί αρχίζει η νηστεία  και με αυγό  ανοίγουμε το Πάσχα, μια  που το πρώτο πράγμα  που τρώμε  το βράδυ της Ανάστασης είναι το κόκκινο αυγό.

Ιδιαίτερα όμως σε πολλά σημεία  της Αίγινας τηρούσαν ένα έθιμο που είχε να κάνει με το τελευταίο αυγό.
Στις Άλωνες και σε πολλά άλλα χωριά την Κυριακή της  Τυροφάγου κρεμούσαν ένα αυγό δεμένο με σπάγκο, από το ταβάνι του σπιτιού. Κανόνιζαν  να φθάνει μέχρι  το τραπέζι που έτρωγαν. Οι άνθρωποι του σπιτιού, με τα χέρια σταυρωμένα πίσω σηκώνονταν και κάποιος έπρεπε να πιάσει  το αυγό με το στόμα  του. Όταν το  κατάφερνε αυτό τότε κέρδιζε σε  αυτό το παιχνίδι και το έπαθλο ήταν ελιές, λάδι, κρασί.

Υπάρχουν όμως και άλλα  έθιμα με το τελευταίο αυγό σε πολλά σημεία  της Ελλάδας. Σε  κάποιες περιοχές βάζουν αυγά  στην χόβολη στο τζάκι και τα  ψήνουν. Ο κάθε ένας έχει το δικό του αυγό. Τραβούσαν μάλιστα και πολύ στάχτη για να ψηθούν πιο γρήγορα. Όποιου το αυγό ιδρώσει πρώτο αυτό δείχνει ότι θα είναι καλή η χρονιά  για  αυτόν. Το αυγό αυτό λέγεται "δουλευταράς" και εκείνου που το αυγό έσκαγε πρώτο σήμαινε " να σκάσουν οι εχθροί του από το κακό τους".
Τα έθιμα με τα αυγά   της Κυριακής της Τυροφάγου  σηματοδοτούν και την προσμονή του κόκκινου αυγού και της Αναστάσεως.
Ο Ιωάννης Μάντζαρης σημειώνει ότι το έθιμο "το φάγωμα του αυγού" γινόταν στις  Άλωνες, κάτι που δεν σημαίνει ότι δεν γινόταν και σε άλλα σημεία  της Αίγινας. Τα έθιμα και οι παραδόσεις έρχονταν να ντύσουν λαογραφικά τις μεγάλες εορτές της  Εκκλησίας.

Το τελευταίο δείχνει πως η καθημερινότητα των ανθρώπων, η ζωή γενικότερα είχε μπολιαστεί από την Εκκλησιαστική πράξη και ήταν συνυφασμένη με αυτήν.
 

Σάββατο 16 Μαρτίου 2024

Κυριακή της Τυροφάγου ή Τυρινής.

                                  

 Στο κατώφλι της Μεγάλης Τεσσαρακοστής η σημερινή Κυριακή αποκτά   ιδιαίτερη σημασία στην πορεία  και την προετοιμασία προς  το Πάσχα. Τέταρτη στη σειρά  Κυριακή του Τριωδίου έρχεται να μας προβάλει ένα πρόσωπο από "τα παλιά". Τον Αδάμ τον προπάτορα. Μας θυμίζει την εξορία  του από τον Παράδεισο. Την έκπτωση του. Την απομάκρυνση από την πατρική αγκαλιά

Ο  Αδάμ και κατά συνέπεια ο άνθρωπος είναι εξόριστος. Βιώνει τη δική του προσφυγιά. Κάθεται απέναντι από τον Παράδεισο  και θρηνεί. Στερήθηκε τα δώρα  του Θεού. Στερήθηκε τον Πατέρα. Ορφάνεψε.
Τα  τροπάρια  και οι ύμνοι αυτής  της ημέρας είναι γιομάτα από το θρήνο  του Αδάμ. Και οι Πατέρες  της Εκκλησίας πολύ σοφά  στην είσοδο μας στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή μας υπενθυμίζουν το παράδειγμα του Αδάμ για να συγκλονιστούμε και να ανάψει  στην ψυχή μας, ο πόθος  της επιστροφής μας  στο Θεό.
Με μια προϋπόθεση. Αυτός ο δρόμος περνά μέσα από τη συγχώρηση. Την ανάγκη να συγχωρήσουμε και να συγχωρεθούμε. Απαραίτητη προϋπόθεση  που απαιτεί δύναμη ψυχής και αυταπάρνηση.

Η Κυριακή αυτή ονομάζεται επίσης και "Τυροφάγου ή Τυρινή" διότι καταναλώνουμε  τυροκομικά προϊόντα για τελευταία  φορά  πριν ξεκινήσει η νηστεία  της Τεσσαρακοστής.
Οι νοικοκυρές αυτή την ημέρα συνήθιζαν να μαγειρεύουν μακαρόνια και να σκαρώνουν γαλόπιτες ή τυρόπιτες.
Από αύριο Καθαρά  Δευτέρα οι κατσαρόλες θα καθαριστούν και θα ξεκουραστούν. Η νηστεία αλλάζει την καθημερινότητα και επιβάλει  τα νηστήσιμα φαγητά. Και  αυτά  δεν ήταν και δεν είναι έθιμα. Είναι μέρος της  εκκλησιαστικής ζωής  των ανθρώπων.

 

Η κ. Χαρούλα Αλεξίου στην αγαπημένη της Αίγινα.


 Τελικά  την αγαπήσατε την Αίγινα, της είπαμε στην τυχαία συνάντησή μας χθες στο καφενείο του Μοίρα στην παραλία.

Καθισμένη σε ένα τραπεζάκι, έδειχνε γαλήνια, ήρεμη και πολύ όμορφη. Η Χαρούλα που ξέρουμε, που αγαπήσαμε, που σιγοτραγουδήσαμε τα τραγούδια της, που λατρέψαμε.

Πριν δύο χρόνια, Ιούνιο μήνα, πέρασε την πόρτα του 2ου Γυμνασίου Αίγινας μαζί με την κ.Όλια Λαζαρίδου για να κάνουν πρόβες για την παράσταση που θα ανέβαζαν στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, "Το  Αϊβαλί η πατρίδα μου". Η συγκίνηση μεγάλη, η τιμή τεράστια!

Από τότε η κ. Αλεξίου επισκέπτεται συχνά την Αίγινα και τώρα συμμετέχει στα γυρίσματα εκπομπής της ΕΡΤ για την ιστορία  της ελληνικής δισκογραφίας. Τα γυρίσματα γίνονται στην Αίγινα!

Στο διάλειμμα των γυρισμάτων την πλησίασε η κ. Δήμητρα Πιτσιλού η οποία ζήτησε να φωτογραφηθεί μαζί της. 


Ανανεωμένος και με πολύ στυλ επέστρεψε ο "Ποσειδώνας"

Επέστρεψε από χθες Παρασκευή 15 /3 στη γραμμή του Σαρωνικού το πλοίο "Ποσειδών Ελλάς". Ύστερα από αρκετούς μήνες απουσίας, λόγω συντήρησης και εργασιών ανακαίνισης στους εσωτερικούς του χώρους, το πλοίο επέστρεψε δυναμικά με αέρα ανανέωσης, καινούργια σαλόνια, με σύγχρονα φιλικά χρώματα, ευχάριστα και πολύ ξεκούραστα στην όραση που κάνουν το ταξίδι, ευχάριστο και άνετο.
Το πλοίο θεωρείται από τα αγαπημένα της γραμμής και αδιάκοπα από τότε που δρομολογήθηκε εξυπηρετεί τη γραμμή, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες . Στη σελίδα  της Saronic Ferries  στο Face book  έχουν αναρτηθεί οι φωτογραφίες που δημοσιεύουμε και έχουν κάνει το γύρο του διαδικτύου εισπράττοντας θετικά σχόλια από τους επιβάτες.

Το επάνω σαλόνι, αγαπημένο πολλών επιβατών που επιζητούν περισσότερη ησυχία στο ταξίδι τους για διάβασμα ή για σερφάρισμα ή ακόμα και για συζήτηση.